Cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ đặc biệt là các năm đầu đời của bé. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bé được đọc và nói nhiều trong thời thơ ấu sẽ có vốn từ vựng lớn hơn và ngữ pháp tốt hơn những bé không được đọc.
Dưới đây Blog Hạnh phúc tròn xoe sẽ chia sẻ một số cách đơn giản để nuôi dưỡng sự phát triển ngôn ngữ của bé trong giai đoạn từ 1-3 tuổi
Contents
Nói chuyện thật nhiều là cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất
Những điều bạn nói với khi trò truyện cùng bé không những hỗ trợ cho việc phát triển ngôn ngữ, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành nhận thức hay thế giới quan của bé, não bộ của bé rất non nớt và chưa hình thành bộ lọc của nhận thức nên bé sẽ dễ dàng tiếp thu tất cả những thông tin đưa vào, vì vậy hãy cẩn trọng với những điều bạn nói trong suốt quá trình phát triển của bé, đặc biệt là giai đoạn non nớt này.
Bạn có thể thử các phương pháp dưới đây để trò chuyện với bé nhé
Chỉ vào đồ vật và nói cho con biết đó là cái gì
Đó là cách bạn dạy bé về đồ vật và tăng vốn từ cho bé cũng như tăng nhận thức cho bé về màu sắc, hình dạng của đồ vật, bạn cũng có thể kèm vào đó những cảm xúc
Ví dụ khi cho con xem chiếc xe ô tô đồ chơi, bạn có thể dạy con về màu sắc, tên loại xe, các bộ phận trên xe; các động từ theo chuyển động của xe như đi, mở (cửa), leo (dốc), rửa (xe)…. Bạn cũng có thể dạy bé đưa ra câu yêu cầu, bình luận và bảy tỏ cảm xúc với những món đồ bé thích.
Bạn có thể nói “Đây là xe ô tô, màu đỏ, mẹ đẩy chiếc xe đi này, và chiếc xe chạy nhé. Con có thích xe ô tô không, mẹ thích chiếc xe màu đỏ này lắm”
Hãy nói chậm, nói câu ngắn lại, nhấn mạnh vào những từ khóa, nói các từ cụ thể và bắt đầu với những đồ vật con bạn yêu thích sẽ khiến bé hứng thú hơn với cuộc trò chuyện này.
Hãy chỉ vào đồ vật trong khi bạn nói và yêu cầu bé nhắc lại cho bạn biết đó là cái gì
Mỗi khi bạn muốn nói cho bé một khái niệm mới về đồ vật hãy luôn chỉ tay vào đồ vật đó điều này giúp con bạn tập trung sự chú ý, hãy lặp đi lặp lại điều bạn nói, bé cần nghe các từ và câu nhiều lần để hiểu chúng và học từ mới.
Nếu ở độ tuổi khi bé đã nói được, hãy có một đề nghị nhỏ để con nhắc lại, việc nhắc lại giúp bé phát âm tốt hơn và ghi nhớ lâu hơn.
Hãy luôn nói với bé điều bạn định làm tiếp theo
Sau khi cho bé ăn bạn hãy nói với bé “Con đã no chưa nào, giờ mẹ sẽ lấy nước cho con uống nhé” khi bạn cho bé biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo thì bé cũng sẽ sẵn sàng hơn để phối hợp với bạn
Hãy nói với bé về điều bé đang làm
Sử dụng các từ mô tả hành động và cảm xúc của bé là cách nhanh nhất để giúp bé nhận biết và tiêp thu. Ví dụ bạn có thể hỏi bé “con đang vẽ đấy à?”, “con thích màu đỏ này chứ?”, “con đang vui lắm đúng không?”
Trò truyện qua lại với bé
Lắng nghe những gì bé đang nói và bạn có thể bắt chước tiếng kêu hoặc tiếng bi bô của bé. Nếu con lớn hơn, bạn có thể trả lời 1001 câu hỏi của con và đặt ngược lại câu hỏi cho bé. Bé sẽ rất thích những câu hỏi mở không có câu trả lời đúng hay sai.
Mở rộng các câu cho bé về mặt ngữ pháp và ngôn từ
Khi bé nói, “Hai con mèo”, bạn có thể nói, “Hai con mèo đang nằm trên ghế” qua đó bé sẽ được mở rộng thêm vốn từ và dần dần bé sẽ nói được các câu dài hơn.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua bài hát và các câu truyện
Hát cùng bé
Học qua bài hát thường đơn giản và dễ nhớ hơn rất nhiều vì bài hát có các câu từ đơn giản, có giai điệu vui nhộn, trẻ có thể học được các vần điệu, màu sắc, chữ cái, tên đồ vật, bạn bè thông qua lời bài hát. Hãy trở thành 1 người bạn có thể cùng ca hát nhảy múa với bé để bé thêm sự tự tin và hứng khởi.
Đọc truyện cho bé nghe
Cho đến tận khi trưởng thành mình vẫn luôn nhớ những tối bố đọc truyện cho trước khi đi ngủ, những câu chuyện bố kể đến giờ vẫn luôn là những kí ức tuyệt đẹp khắc sâu trong trí nhớ của mình, vì vậy bạn hãy tạo 1 thói quen đọc truyện cho trẻ hàng ngày, bé sẽ rất yêu thích điều đó, những câu truyện hay và ý nghĩa còn góp phần hình thành nên nhân cách và lối suy nghĩ của trẻ sau này.
Đưa bé đến hiệu sách để cho con được quyền tự chọn
Đối với trẻ nhỏ gần như không thể ép buộc, bạn chỉ có thể khiến con thích hoặc không thích, vì vậy việc được quyền tự lựa chọn bút vẽ, vở tập tô màu, hay lựa chọn sách truyện sẽ giúp trẻ hào hứng hơn rất nhiều. Đừng bao giờ ép buộc con học khi còn quá nhỏ vì điều đó chỉ tạo ra một sự chống đối và né tránh học, thay vì vậy, hãy tìm cách biến mọi hoạt động học và đọc thành trò chơi với bé.
Tạo thói quen đọc truyện trước khi đi ngủ
Thói quen rất quan trọng, nó sẽ theo bé suốt quãng đường sau này, còn gì tuyệt vời hơn là trẻ có thói quen đọc sách và yêu thích sách từ nhỏ, không những thế, các câu chuyện cổ tích còn rất giàu hình ảnh nó sẽ nuôi dưỡng cho bé một tâm hồn đầy cảm xúc và một óc tưởng tượng phong phú.
Chỉ cho bé các từ trong sách tương ứng với hình vẽ hoặc đồ vật
Điều này giúp bé dần quen với mặt chữ, và hiểu cách các từ in trên giấy với các hình ảnh, đồ vật được kết nối với nhau
Kể chuyện về đời sống hàng ngày cho bé
Kể cho bé nghe những câu chuyện hàng ngày trong đời sống, về những người thân thuộc với bé, mở ảnh gia đình ra và nói với bé về ai là người trong ảnh, họ đang làm gì, họ ở đâu, và gợi ý cho bé kể về chuyện ở lớp mẫu giáo hay về bạn bè của bé.
Trước mỗi hoạt động cũng có thể chuẩn bị tinh thần cho bé bằng các câu chuyện. Nếu bạn sắp đưa con đến nha sĩ, thì hãy kể bé nghe câu chuyện về một nhân vật yêu thích vui vẻ đến gặp nha sĩ và nói về răng và đánh răng để giúp con chuẩn bị tâm lý. Những câu chuyện như thế cũng có thể làm con giảm bớt lo lắng về bác sĩ, nha sĩ.
Tự nghĩ ra các câu chuyện mà bé là nhân vật chính
Đây là việc rất thú vị mình từng làm, mình rất hay kể các câu chuyện về siêu nhân hay robot mà nhân vật chính là cháu mình, hoặc chỉ đơn giản là kể lại các câu chuyện cổ tích nhưng thay vào đó là tên bé, chỉ riêng việc được nhắc đến đã khiến cho bé thích thú vô cùng rồi, và sau đó bé sẽ luôn bám theo để hỏi xem câu chuyện tiếp theo như thế nào
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho bé tiếp xúc với môi trường và con người xung quanh
Cho trẻ tiếp xúc nhiều nhất có thể
Đưa trẻ đi khắp mọi nơi. Cùng nhau đi mua sắm ở siêu thị, nói về những loại trái cây và rau, màu sắc và mùi vị của chúng. Đưa con đến bãi biển và thảo luận về vỏ sò, cát và nước. Ghé thăm trang trại để họ có thể thấy rằng sữa đến từ một con bò chứ không phải từ cửa hàng.
Cho trẻ được giao tiếp với hàng xóm và những đứa trẻ khác
Con càng có nhiều cơ hội để hòa nhập và giao tiếp với những người khác, từ người lớn đến trẻ nhỏ, thì chúng càng có nhiều cơ hội để thực hành khả năng truyền tải suy nghĩ, cảm giác và học cách diễn đạt chúng thành lời, những kĩ năng đó phục vụ tốt cho chúng ở trường cũng như trong cuộc sống sau này. Bạn không cần phải đi đâu xa, các cửa hàng trong khu phố, các sự kiện cộng đồng, các sân chơi mang lại rất nhiều cơ hội giao tiếp cho bé.
Việc học ngôn ngữ khi còn nhỏ rất quan trọng. Một khi con bạn có thể sử dụng các từ đúng nghĩa và ngữ cảnh của chúng, bé sẽ có thể diễn tả được bản thân tốt hơn. Điều này sẽ giúp tăng cường sự tự tin của trẻ và giúp trẻ nêu lên quan điểm của mình nhiều hơn.
Vì vậy, nói chuyện, nói chuyện, nói chuyện với bé càng nhiều càng tốt! Cha mẹ là người thầy đầu tiên, quan trọng nhất trong cuộc đời của trẻ. Càng giao tiếp nhiều, càng giúp con nghe nói và học được nhiều từ hơn.
Nhưng bạn cũng tuyệt đối đừng vội vàng hay sốt ruột khi bé chưa đọc ngay được tên màu sắc, chữ cái và mọi thứ. Hãy luôn giúp trẻ được vui chơi, mỗi bé khác nhau sẽ cần có thời gian khác nhau vì vậy bạn cứ thoải mái lên, niềm vui của con là điều quan trọng hơn cả.
